Πώς να προστατευθείτε από malware εφαρμογές σε κάθε smartphone

Οι χρήστες iPhone και Android αντιμετωπίζουν ολοένα και πιο εξελιγμένες απειλές παρακολούθησης, πολλές από τις οποίες μπορεί να προέρχονται από άτομα του κοντινού τους περιβάλλοντος. Υποψιάζεστε ότι παρακολουθείστε; Δείτε τι πρέπει να κάνετε. Το λογισμικό κατασκοπίας δεν επηρεάζει μόνο τους υπολογιστές, αλλά μπορεί να διεισδύσει και στις κινητές σας συσκευές. Σχεδιασμένο να κρύβεται ως ψεύτικη εφαρμογή ή να μετατρέπει μια αξιόπιστη εφαρμογή σε εργαλείο κλοπής δεδομένων, το spyware μπορεί να αποτελέσει σοβαρή απειλή για την ιδιωτικότητά σας. Είτε πρόκειται για εφαρμογές παρακολούθησης γονέων, είτε για εργαλεία που υπόσχονται βελτίωση της παραγωγικότητας, αυτά τα λογισμικά malware μπορούν να καταλήξουν να καταπατούν την ιδιωτικότητα σας – μέσω του smartphone.

Αυτός ο οδηγός εξηγεί πώς μπορείτε να αναγνωρίσετε τέτοιες εφαρμογές malware σε κάθε smartphone, τα σημάδια μόλυνσης και τις ενέργειες που πρέπει να λάβετε για να τις αφαιρέσετε.

Τι είναι το λογισμικό κατασκοπίας;

Το λογισμικό κατασκοπίας (spyware) μπορεί να πάρει πολλές μορφές. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τις διαφορές πριν προχωρήσετε στη λύση του προβλήματος.

• Nuisanceware: Συνήθως συνοδεύει νόμιμες εφαρμογές, προκαλώντας διαφημιστικά pop-ups, αλλαγές στις ρυθμίσεις αναζήτησης και συλλογή δεδομένων περιήγησης για διαφημιστικούς σκοπούς. Αν και ενοχλητικό, δεν αποτελεί άμεση απειλή για την ασφάλειά σας.
• Τυπικό spyware: Σχεδιασμένο να κλέβει δεδομένα όπως διαπιστευτήρια, πληροφορίες από το clipboard και ακόμη και στοιχεία πορτοφολιών κρυπτονομισμάτων. Συχνά μεταδίδεται μέσω phishing emails, κακόβουλων συνημμένων, και μηνυμάτων SMS.
• Stalkerware: Μια πιο εξελιγμένη μορφή spyware, συχνά συνδέεται με περιπτώσεις ενδοοικογενειακής βίας. Μπορεί να παρακολουθεί μηνύματα, κλήσεις, GPS και να καταγράφει συνομιλίες ή να τραβά φωτογραφίες χωρίς τη γνώση σας.
• Εμπορικό spyware κυβερνητικού επιπέδου: Λογισμικά όπως το Pegasus, που δημιουργούνται για κυβερνητική χρήση, μπορούν να διεισδύσουν σε κινητά τηλέφωνα για παρακολούθηση δημοσιογράφων, ακτιβιστών ή πολιτικών αντιπάλων.

Σημάδια μόλυνσης από spyware

Υπάρχουν ορισμένες ενδείξεις που υποδεικνύουν ότι το κινητό σας μπορεί να έχει προσβληθεί από spyware:

• Ασυνήθιστα μηνύματα SMS ή email, ειδικά αν περιέχουν links ή συνημμένα. Διαγράψτε τα χωρίς να τα ανοίξετε.
• Αυξημένη χρήση δεδομένων κινητής τηλεφωνίας, που μπορεί να υποδεικνύει ότι πληροφορίες αποστέλλονται από τη συσκευή σας.
• Υπερθέρμανση ή ασυνήθιστη εξάντληση μπαταρίας.
• Ενεργοποίηση ρυθμίσεων όπως το GPS χωρίς την έγκρισή σας.
• Δυσλειτουργίες, όπως επανεκκινήσεις ή ανεξήγητες αλλαγές στις ρυθμίσεις.
• Θόρυβοι ή διακοπές κατά τη διάρκεια τηλεφωνικών κλήσεων, που θα μπορούσαν να είναι αποτέλεσμα υποκλοπής.

Πώς να ελέγξετε για λογισμικό spyware σε Android και iOS

Android: Ελέγξτε αν είναι ενεργοποιημένη η επιλογή εγκατάστασης εφαρμογών από άγνωστες πηγές στις Ρυθμίσεις > Ασφάλεια > Εγκατάσταση από άγνωστες πηγές. Αν δείτε άγνωστες εφαρμογές, αφαιρέστε τις αμέσως.

iOS: Αν και τα iPhone είναι πιο ασφαλή, ένα παλαιότερο λογισμικό ή μια jailbroken συσκευή είναι πιο ευάλωτη. Ενημερώστε πάντα το λογισμικό σας και εκτελέστε συχνές σαρώσεις ασφαλείας.

Πώς να αφαιρέσετε spyware από το κινητό σας

Η αφαίρεση λογισμικού κατασκοπίας μπορεί να είναι περίπλοκη. Ακολουθήστε αυτά τα βήματα:

1. Σαρώστε τη συσκευή σας με αντιιικό λογισμικό: Εφαρμογές όπως Malwarebytes ή Bitdefender μπορούν να ανιχνεύσουν και να αφαιρέσουν spyware.
2. Αφαιρέστε ύποπτες εφαρμογές: Ελέγξτε τη λίστα εφαρμογών σας και διαγράψτε τυχόν ύποπτες εφαρμογές.
3. Ελέγξτε τα δικαιώματα εφαρμογών: Βεβαιωθείτε ότι καμία εφαρμογή δεν έχει πρόσβαση σε περισσότερα δεδομένα από όσα χρειάζεται.
4. Επανεκκινήστε σε ασφαλή λειτουργία: Αυτή η λειτουργία εμποδίζει τις τρίτες εφαρμογές να λειτουργήσουν. Μπορείτε έτσι να αφαιρέσετε κακόβουλες εφαρμογές.
5. Επαναφέρετε τη συσκευή σας στις εργοστασιακές ρυθμίσεις: Αν όλα τα άλλα αποτύχουν, κάντε επαναφορά εργοστασιακών ρυθμίσεων. Θυμηθείτε να δημιουργήσετε αντίγραφα ασφαλείας των δεδομένων σας πρώτα.

Πώς να προστατευθείτε από μελλοντικές μολύνσεις

• Μην εγκαθιστάτε εφαρμογές από μη επίσημες πηγές.
• Χρησιμοποιήστε ισχυρούς κωδικούς και ενεργοποιήστε βιομετρικά χαρακτηριστικά.
• Ενημερώνετε το λειτουργικό σας σύστημα.
• Ενεργοποιήστε τη λειτουργία ελέγχου εφαρμογών για νέες εγκαταστάσεις.
• Μην κάνετε jailbreak τη συσκευή σας.
• Εξετάστε τη χρήση υπηρεσιών VPN για ασφαλή περιήγηση.

Τι κάνουν οι Google και Apple για να σας προστατεύσουν

Η Google και η Apple καταβάλλουν προσπάθειες να προστατεύσουν τους χρήστες από λογισμικό κατασκοπίας. Η Google έχει απαγορεύσει τις διαφημίσεις για stalkerware και αφαιρεί κακόβουλες εφαρμογές από το Play Store, ενώ η Apple περιορίζει τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν υπερβολικά δικαιώματα και δεν επιτρέπει την εγκατάσταση εφαρμογών εκτός App Store.

Συμπέρασμα

Το λογισμικό κατασκοπίας (malware, spyware)  είναι μια αυξανόμενη απειλή για κάθε smartphone, που μπορεί να παραβιάσει την ιδιωτικότητά σας και να προκαλέσει σοβαρές συνέπειες. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε τα σημάδια μόλυνσης και να λαμβάνετε μέτρα για την προστασία της συσκευής σας. Με τη σωστή γνώση και τα κατάλληλα εργαλεία, μπορείτε να προστατεύσετε το κινητό σας από κακόβουλο λογισμικό και να διασφαλίσετε την ασφάλεια των δεδομένων σας.